Giáo dục truyền thống cho giới trẻ trong xã hội hiện đại

Tiếp lửa truyền thống

Vào dịp kỷ niệm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4) hoặc thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12), Hội Cựu chiến binh (CCB) phường Trường Thi lại phối hợp với các nhà trường trên địa bàn tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống cho học sinh. Chủ tịch Hội CCB phường Trường Thi, Nguyễn Phi Long cho biết: Nội dung thường tập trung vào nói chuyện về truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam, những câu chuyện lịch sử đặc sắc, chiến thắng nổi tiếng. Bên cạnh đó, Hội CCB còn phối hợp với ban giám hiệu các nhà trường tổ chức cho học sinh tham quan Nhà truyền thống, hoặc đơn vị bộ đội chủ lực thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, qua đó giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam, những đóng góp, hy sinh to lớn của thế hệ cha anh.

Theo lãnh đạo Hội CCB tỉnh, tiếp lửa, giáo dục truyền thống cho giới trẻ được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Hội CCB các cấp. Những kỷ niệm sâu sắc trong quân ngũ, câu chuyện chân thực về các trận đánh nổi tiếng, tình đồng chí đồng đội cảm động nơi chiến trường do các CCB, những "người trong cuộc" kể lại… thực sự là những trang sử sống động truyền cảm hứng, khơi dậy lòng tự hào, bồi dưỡng nhân cách, đạo đức và tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ. Là nơi tập hợp, đoàn kết, tổ chức hoạt động tình nguyện, rèn luyện kỹ năng cho các bạn trẻ, tổ chức Đoàn luôn xác định giáo dục truyền thống là một nhiệm vụ quan trọng, xuyên suốt, góp phần hình thành bản lĩnh chính trị, lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm cho thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc - đó là khẳng định của đồng chí Ngô Thị Thùy Trang, Phó Bí thư Tỉnh đoàn Ninh Bình.

Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã chỉ đạo các cấp bộ Đoàn trong tỉnh thường xuyên tổ chức hoat động giáo dục truyền thống cho đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) gắn với những sự kiện trọng đại của đất nước, những đợt sinh hoạt chính trị “Tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Nhớ về Bác lòng ta trong sáng hơn” và các diễn đàn, tọa đàm có nội dung phù hợp. Các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội cũng đã triển khai sâu rộng mô hình “Chiếu phim lịch sử lưu động”, “Chiếu phim tư liệu - Kể chuyện truyền thống” tại nhiều khu di tích lịch sử, trường học, địa bàn dân cư, giúp đoàn viên, thanh thiếu nhi hiểu rõ, cảm nhận sâu sắc hơn về các sự kiện lịch sử, những cống hiến, hy sinh to lớn của thế hệ cha anh, từ đó nhân lên niềm tự hào dân tộc, hun đúc ý chí cách mạng, bồi đắp lý tưởng sống đẹp, sống có ích. Những chương trình “về nguồn”, đến với địa danh lịch sử, chuỗi hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, lễ thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ; hoạt động tuyên truyền về chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc cũng được duy trì thường xuyên.

Các cuộc thi tìm hiểu về ngày truyền thống của Đoàn, Hội, Đội, tìm hiểu về quê hương đất nước, cuộc thi “Tự hào Việt Nam”, “Em yêu Tổ quốc Việt Nam”, “Tinh hoa Việt Nam” được triển khai rộng khắp. Song song với đó, các cấp bộ Đoàn còn triển khai nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, giao lưu, tọa đàm, nói chuyện truyền thống, thi tuyên truyền về những ca khúc cách mạng, thực hiện số hóa di tích, địa chỉ đỏ... thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Trong trường học, hoạt động giáo dục truyền thống ngày càng được quan tâm nâng cao chất lượng theo hướng đổi mới cách dạy môn Lịch sử, lồng ghép nội dung giáo dục truyền thống vào các môn học và hoạt động ngoại khóa.

Trong dịp Tết cổ truyền, nhiều trường học tổ chức gói bánh chưng tặng gia đình có hoàn cảnh khó khăn, vừa giúp các em học cách làm một loại bánh cổ truyền đặc trưng của dân tộc, hiểu sâu sắc ý nghĩa của món ăn vừa góp phần giáo dục tinh thần "tương thân tương ái" cho học sinh... Ngành Văn hóa cũng có nhiều hoạt động bồi dưỡng, giáo dục truyền thống cho giới trẻ thông qua hoạt động chuyên môn của các lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật, thư viện, chiếu phim, triển lãm, bảo tàng... với các chương trình nghệ thuật, văn hóa, văn nghệ dân gian, thi tìm hiểu lịch sử, truyền thống...

Nhân lên những “hạt giống đỏ”

Đã từ nhiều năm nay, cứ đến dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7 ), tuổi trẻ Ninh Bình lại tổ chức chuỗi hoạt động thiết thực bày tỏ lòng tri ân, trách nhiệm đối với các thương binh, gia đình liệt sĩ, Mẹ Việt Nam Anh hùng. Các cấp bộ Đoàn đã đồng loạt tổ chức ra quân dọn vệ sinh, thắp nến tri ân tại Nghĩa trang liệt sĩ; đến gia đình chính sách người có công dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị thực phẩm, nấu ăn và dự cùng gia đình “Bữa cơm tri ân”, chuyện trò, thăm hỏi người có công và thân nhân trong không khí quây quần đầm ấm... Trong những ngày tháng Tám lịch sử này, trên các trang mạng xã hội, nhiều bạn trẻ đã hào hứng thay khung hình đại diện Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 như một cách bày tỏ lòng yêu nước, sự tri ân đối với thế hệ cha anh, đồng thời lan tỏa sâu rộng lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc trong cộng đồng.

Đồng chí Phó Bí thư Tỉnh đoàn Ngô Thị Thuỳ Trang chia sẻ: Làm tốt công tác giáo dục truyền thống góp phần tác động tích cực đến nhận thức, hành động của ĐVTN. Các bạn trẻ ngày càng thấu hiểu và trân trọng hơn những giá trị cốt lõi như lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, đạo lý "Uống nước nhớ nguồn",... Điều này giúp hun đúc lý tưởng sống cao đẹp, xây dựng một thế hệ thanh niên có khát vọng cống hiến, sống có trách nhiệm với cộng đồng. Hoạt động giáo dục truyền thống cũng giúp ĐVTN kết nối với những giá trị lịch sử hào hùng, từ đó trân trọng thành quả cách mạng của cha anh, củng cố bản lĩnh, niềm tự tin, khơi dậy ý chí vươn lên, dấn thân vào những lĩnh vực mới, khâu khó, việc khó, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Từ thực tiễn hoạt động, 10 năm qua toàn tỉnh đã có trên 3.000 gương thanh niên tiêu biểu, điển hình tiên tiến "người tốt - việc tốt", hàng nghìn công trình, phần việc sáng tạo “làm theo lời Bác” được tuyên dương, nhân rộng. Thấm nhuần truyền thống yêu nước, lịch sử vẻ vang của dân tộc, các giá trị văn hóa có từ hàng nghìn đời, lớp lớp thanh, thiếu nhi không ngừng phấn đấu học tập, cống hiến. Mỗi năm có hàng nghìn ĐVTN tích cực rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu trở thành những “hạt giống đỏ”, được tham gia lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng, được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng, trở thành đội kế cận vững mạnh của Đảng.

6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh có 2.196 đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng. Thời gian tới, để những giá trị truyền thống, lịch sử được tiếp nối, hòa nhập cùng hơi thở của thời đại, cần tiếp tục đa dạng hóa và không ngừng đổi mới hình thức tuyên truyền phù hợp với giới trẻ hiện đại. Tăng cường ứng dụng công nghệ số sáng tạo trong cách truyền đạt, như kể chuyện lịch sử qua podcast, hoạt hình; tổ chức sân khấu hóa các câu chuyện, nhân vật lịch sử; chú trọng các hoạt động trải nghiệm, thường xuyên tổ chức cho ĐVTN, học sinh đến tham quan các bảo tàng, di tích lịch sử, hoạt động "về nguồn" đến các địa chỉ cách mạng để bồi đắp kiến thức thực tế, giáo dục truyền thống, truyền cảm hứng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.